Εκπαιδευτικά προγράμματα για φοιτητές και μαθητές

Α. Εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια για φοιτητές και νέους επιστήμονες

Φροντιστήριο Ιστορικών Επιστημών

Το Φροντιστήριο Ιστορικών Επιστημών (ΦΙΕ) οργανώνεται από τον Τομέα Βυζαντινών Ερευνών του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών (ΙΙΕ) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (ΕΙΕ). Η λειτουργία του ξεκίνησε το ακαδημαϊκό έτος 1987-1988 με πρωτοβουλία του Νίκου Γ. Μοσχονά (πλέον Ομότιμου Διευθυντή Ερευνών) και συνεχίζεται αδιάκοπα μέχρι σήμερα (38 έτη).

Τα μαθήματα διεξάγονται σε αίθουσα του Τομέα Βυζαντινών Ερευνών-ΙΙΕ/ΕΙΕ (κτίριο ΕΙΕ, 5ος όροφος). Δυνατότητα παρακολούθησης έχουν φοιτητές, πτυχιούχοι, μεταπτυχιακοί ερευνητές, αλλά και το ευρύτερο κοινό. Οι διδάσκοντες σε αυτό είναι ερευνητές, πανεπιστημιακοί καθηγητές και άλλοι ειδικοί επιστήμονες.

Σκοπός του ΦΙΕ είναι η μετάδοση σε νέους ερευνητές ειδικών επιστημονικών γνώσεων, απαραίτητων για την πληρέστερη κατάρτιση όσων επιθυμούν να ασχοληθούν με την ιστορική έρευνα.

Τον κορμό των μαθημάτων αποτελούν η Παλαιογραφία (Ελληνική και Λατινική), η Κωδικολογία, η Παπυρολογία, η Επιγραφική, η Νομισματική (Αρχαία και Βυζαντινή), η Σφραγιστική και η Εραλδική, ενώ επίσης διδάσκονται μαθήματα Ιστορίας και Αρχαιολογίας επικεντρωμένα σε εξειδικευμένα θεματικά πεδία, που συνήθως ανανεώνονται σε ετήσια βάση.

Η διδασκαλία διαρθρώνεται σε δίωρα εβδομαδιαία (Τρίτη, Πέμπτη ή Παρασκευή) μαθήματα που συνήθως διαρκούν ένα μήνα, με εξαίρεση την Ελληνική και Λατινική Παλαιογραφία που διαρκούν όλο το ακαδημαϊκό έτος.

Τα Σεμινάρια της Ερμούπολης

Τα Σεμινάρια της Ερμούπολης διοργανώνονται από το 1985 από το τότε Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών, σήμερα Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/Τομέας Νεοελληνικών Ερευνών, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Σε αυτά τα 40 και πλέον χρόνια, το Ινστιτούτο έχει συνεργαστεί για την οργάνωσή τους με το Επιστημονικό και Μορφωτικό Ίδρυμα Κυκλάδων και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους/ΓΑΚ-Αρχεία Νομού Κυκλάδων. Τα «Σεμινάρια» από την έναρξή τους προσπάθησαν να αποτελέσουν ένα βήμα ανταλλαγής απόψεων, ένα ζωντανό χώρο προβληματισμού πάνω σε ζητήματα που απασχολούν σήμερα τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Σταθερή επιδίωξή τους υπήρξε η ενίσχυση της επικοινωνίας μεταξύ συγγενών κλάδων των επιστημών του ανθρώπου, σε ένα περιβάλλον οικείο και ευχάριστο, διατηρώντας τον ακαδημαϊκό χαρακτήρα χωρίς τις δεσμεύσεις και τους τύπους που επιβάλλουν οι επιστημονικές ημερίδες που διενεργούνται στα μεγάλα αστικά κέντρα. Τα «Σεμινάρια της Ερμούπολης» φιλοξενούν κύκλους ομιλιών, θερινά σχολεία, ημερίδες και μικρά συνέδρια. Προσφέρονται επίσης για εργαστήρια υποψηφίων διδακτόρων. Στα Σεμινάρια συμμετέχουν κάθε χρόνο με εισηγήσεις τους επιστήμονες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ τις εργασίες τους παρακολουθούν ερευνητές, υποψήφιοι διδάκτορες, προπτυχιακοί και μεταπτυχιακοί φοιτητές, και κάθε ενδιαφερόμενος, καθώς η είσοδος είναι ελεύθερη. Θεματικά δομούνται σε επιμέρους ενότητες την επιμέλεια των οποίων αναλαμβάνουν επιστήμονες ή φορείς που έχουν πάρει και την εκάστοτε σχετική πρωτοβουλία.

Β. Δράσεις για Mαθητές

Ερευνητικές περιηγήσεις

Η εν λόγω δράση αξιοποιεί τη μακρόχρονη ερευνητική και εκπαιδευτική εμπειρία του ανθρώπινου δυναμικού των Ινστιτούτων του ΕΙΕ και απευθύνεται κυρίως σε μαθητές Λυκείου, επιχειρώντας να διευρύνει το πεδίο των επιστημονικών και επαγγελματικών τους αναζητήσεων.

Στο πλαίσιο αυτής της δράσης οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν τα Ινστιτούτα του ΕΙΕ και να έρθουν σε επαφή με τους ερευνητές, τα εργαστήρια και την ερευνητική δραστηριότητα που πραγματοποιείται σε αυτά. Οι επισκέψεις οργανώνονται με στόχο τη γνωριμία των μαθητών με τους χώρους όπου καλλιεργείται η έρευνα, με το επάγγελμα και τον χώρο εργασίας του ερευνητή, με τα εργαλεία της έρευνάς του. Πέρα από την προφανή συμβολή σε θέματα διεύρυνσης της γνώσης και επαγγελματικού προσανατολισμού, καθώς και τη δυνατότητα παρακολούθησης πειραμάτων εν εξελίξει, η δράση αποσκοπεί στην προβολή της ελεύθερης κριτικής σκέψης ως θετικού προτύπου αντίληψης της πραγματικότητας.

Οι επισκέψεις πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένες εβδομάδες κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.