Αναζήτηση
ΚΛΕΙΣΙΜΟΑγιολογία της ύστερης βυζαντινής περιόδου (1204-1453)
Ζήσης Μελισσάκης
Στόχος του έργου είναι η συγκέντρωση του αγιολογικού υλικού της Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου, η ψηφιοποίηση και η εισαγωγή του σε διαδικτυακή βάση δεδομένων ανοικτής πρόσβασης, κατόπιν χορήγησης προσωπικών κωδίκων προς τους ενδιαφερόμενους. Το υλικό αυτό συνίσταται σε κείμενα περισσότερο ή λιγότερο δημοφιλή στη βυζαντινή κοινωνία, γραμμένα σε πεζό λόγο προς τιμήν αγίων, των οποίων αφηγούνται τον βίο, τη δράση και τα θαύματα. Τα βυζαντινά αγιολογικά έργα, εκτός από τη θεολογική τους διάσταση, την οποία εξετάζει η επιστήμη της Θεολογίας, έχουν σημασία και ως γραπτές ιστορικές πηγές του Βυζαντίου, αφού σε αυτά αποτυπώνεται η κοινωνία, από την οποία προήλθαν, και ως τέτοια ενδιαφέρουν την Ιστορία και τη Φιλολογία, καθώς μάλιστα συνήθως διαθέτουν και λογοτεχνική αξία. Ειδικά η περίοδος από την ανακατάληψη της Κωνσταντινούπολης (1261) έως την οριστική πτώση της (1453) χαρακτηρίζεται από μεγάλη παραγωγή νέων τέτοιων κειμένων ή επεξεργασία παλαιότερων, μέσα σε ένα περιβάλλον πολέμων, εδαφικής συρρίκνωσης και οικονομικής δυσπραγίας της Αυτοκρατορίας, θρησκευτικών διαμαχών με πολιτικές προεκτάσεις, αλλά και έντονης πνευματικής και καλλιτεχνικής άνθησης. Τα αγιολογικά έργα των αιώνων αυτών παρουσιάζουν όψεις της καθημερινής ζωής, της παιδείας, της οικονομίας, νοοτροπίες και συνήθειες όχι μόνο των μοναχών και εν γένει των εκκλησιαστικών προσώπων, αλλά και των λαϊκών, και τελικά καθίστανται μέσο έκφρασης ιδεολογιών, επηρεάζοντας και διαμορφώνοντας ώς ένα βαθμό τις θρησκευτικές και πολιτικές τάσεις της εποχής.
Στη βάση δεδομένων του έργου τα κείμενα έχουν χωριστεί σε πέντε κατηγορίες (Βίοι αγίων, Εγκώμια, Θαύματα, Λόγοι και Αταξινόμητα) σύμφωνα με την κατάταξη της Bibliotheca Hagiographica Graeca (BHG). Η εισαγωγή καθενός ακολουθεί τον χωρισμό σε σελίδες της αντίστοιχης έντυπης έκδοσης και συνοδεύεται από πληροφορίες για τον συγγραφέα, τη χρονολόγηση, την έκδοση και τα χειρόγραφα που το παραδίδουν, ώστε με την πλήρη δυνατότητα αναζήτησης που παρέχεται (στα κείμενα και στα μεταδεδομένα) η βάση να αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο έρευνας.
