ALGOSMETIC

Τα φυσικά προϊόντα αποτελούν την κυρία πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία νέων φαρμακευτικών, καλλυντικών και διατροφικών προϊόντων τον τελευταίο αιώνα. Εκτός από τους χερσαίους οργανισμούς, οι θαλάσσιοι οργανισμοί έχουν αποδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες ως εξαιρετικά πλούσιοι παραγωγοί βιοδραστικών συστατικών με ιδιαίτερες χημικές δομές και μηχανισμούς δράσης. Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη και παραγωγή καλλυντικών σκευασμάτων εστιάζουν τις προσπάθειες τους στην αξιοποίηση φυσικών προϊόντων με αντιγηραντική, λευκαντική ή επουλωτική δράση. Σε αντιδιαστολή με τους χερσαίους οργανισμούς που έχουν αποτελέσει αντικείμενο εντατικών ερευνών, οι θαλάσσιοι βενθικοί οργανισμοί είναι πολύ λιγότερο μελετημένοι, αλλά ήδη έχει αναφερθεί αριθμός συστατικών από μάκροφυκη με πολύτιμες ιδιότητες για τον τομέα της κοσμητολογίας. Μολονότι τα μακροφύκη και δραστικά συστατικά τους διεθνώς βρίσκουν εφαρμογή όχι μόνο στην βιομηχανία τροφίμων, αλλά και στις βιομηχανίες καλλυντικών ή/και συμπληρωμάτων διατροφής, η πλούσια βιοποικιλότητα της Ανατολικής Μεσογείου παραμένει σχεδόν ανεξερεύνητη. Το έργο ALGOSMETIC στοχεύει στον εντοπισμό μεταβολιτών με αντιγηραντική, ανασταλτική της μελανογένεσης και/ή επουλωτική δράση από μακροφύκη των Ελληνικών θαλασσών. Στα πλαίσια του έργου ALGOSMETIC, θα συλλεχθεί μεγάλος αριθμός μακροφυκών που παρουσιάζουν μεγάλη πληθυσμιακή ανάπτυξη ή/και υπάρχει ήδη η τεχνογνωσία για την υδατοκαλλιέργεια αυτών ή συγγενικών ειδών, από διάφορες γεωγραφικές περιοχές και σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Μετά από προετοιμασία εκχυλισμάτων διαφορετικών πολικοτήτων για κάθε μακροφύκος, θα πραγματοποιηθεί αρχικός έλεγχος της αντιοξειδωτικής και φωτοπροστατευτικής τους δράσης, χρησιμοποιώντας ανθρώπινους πρωτογενείς ινοβλάστες, ενώ θα αξιολογηθεί και η ανασταλτική της μελανογένεσης και η επουλωτική τους δράση σε έμβρυα zebrafish. Τα βιοδραστικά εκχυλίσματα σε μεγάλη κλίμακα θα υποβληθούν σε σειρά βιοκατευθυνόμενων διαχωρισμών με στόχο την απομόνωση των υπεύθυνων για τη δράση μεταβολιτών. Μετά την ταυτοποίηση της χημικής δομής των απομονωμένων μεταβολιτών, αυτοί θα μελετηθούν ως προς την ικανότητά τους να καθυστερούν ή ακόμη και να αναστρέφουν την εξέλιξη της γήρανσης τόσο στο κυτταρικό μοντέλο της αναδιπλασιαστικής γήρανσης, όσο και στο οργανισμικό μοντέλο του νηματώδη σκώληκα Caenorhabditis elegans. Επιπλέον, θα αξιολογηθούν σε έμβρυα zebrafish ως προς την ικανότητα τους να αναστέλλουν τη μελανογένεση ή να επάγουν ανοσολογική απόκριση επιδρώντας στην επούλωση τραυμάτων, ενώ η δράση τους θα επιβεβαιωθεί και σε κυτταρικό επίπεδο σε μελανοκύτταρα θηλαστικών και καλλιέργειες ανθρώπινων ινοβλαστών, αντίστοιχα. Για την επιτυχή υλοποίηση του έργου ALGOSMETIC θα συνεργαστούν τρεις ερευνητικοί φορείς (ΕΚΠΑ, EIE και ΙΙΒΕΑΑ), με διαφορετικές αλλά συμπληρωματικές δραστηριότητες, και συγκεκριμένα στη χημεία φυσικών προϊόντων, στη μοριακή και κυτταρική γήρανση και στην ανάπτυξη ζωικών μοντέλων ανθρωπίνων ασθενειών. Τα αποτελέσματα του ALGOSMETIC αναμένεται να προσελκύσουν το ενδιαφέρον επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στις υδατοκαλλιέργειες και στην παραγωγή καλλυντικών σκευασμάτων, οι οποίες θα μπορούσαν να ωφεληθούν από τη μεταφορά τεχνογνωσίας και συνεργασίας με τους εμπλεκόμενους στο έργο ερευνητικούς φορείς, με συνεπακόλουθα πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Η προτεινόμενη έρευνα θα αναπτύξει την τεχνογνωσία και τα εργαλεία που απαιτούνται για την εκμετάλλευση της μεγάλης βιοποικιλότητας / χημειοποικιλότητας της Ανατολικής Μεσογείου, θέτοντας τις βάσεις για τη μελλοντική αξιοποίηση αυτού του σημαντικού εθνικού κεφαλαίου.