Ιστορικό

65 χρόνια πρωτοπορίας στην διεπιστημονική έρευνα στους τομείς της Χημικής Βιολογίας, της Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας, της Ιστορίας.

Το ΕΙΕ, ένα από τα μεγαλύτερα Ερευνητικά Κέντρα στην Ελλάδα, ιδρύθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1958, ως «Βασιλικό Ίδρυμα Ερευνών», μετά από πρόταση που υποβλήθηκε στον Πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή από τρεις ακαδημαϊκές προσωπικότητες παγκόσμιας εμβέλειας:

• τον Γιάγκο Πεσμαζόγλου, Οικονομολόγο, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών,
• τον Λεωνίδα Ζέρβα, Χημικό, μέλος της Ακαδημίας Αθηνών
• τον Κωνσταντίνο Θ. Δημαρά, Ιστορικό.

Το ΕΙΕ ιδρύθηκε με Βασιλικό Διάταγμα «για την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας στη χώρα, για τη διασφάλιση […] μιας δημιουργικής διεξόδου για τους ταλαντούχους Έλληνες επιστήμονες, καθώς και για […] την απόκτηση ολιστικής επιστημονικής κατάρτισης και εμπειρίας που απορρέει από συστηματική και υψηλού επιπέδου επιστημονική εργασία».

Σε πρώτη φάση, το ΕΙΕ διαχειριζόταν ερευνητικές επιχορηγήσεις και υποτροφίες για την ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας στην Ελλάδα. Σύντομα, απέκτησε τις δικές του ερευνητικές μονάδες που λειτούργησαν ως δομές εκσυγχρονισμού της ελληνικής επιστήμης με άμεσες εφαρμογές στην κοινωνία, την υγεία, την αγροτική οικονομία. Μέσω της επιτυχημένης συνύπαρξης τριών Ινστιτούτων Φυσικών Επιστημών και Επιστημών της Ζωής, στους τομείς της Βιολογίας, της Φυσικοχημείας και της Οργανικής Χημείας, μαζί με τρία Ινστιτούτα Ιστορικών Ερευνών, στους τομείς των Νεοελληνικών Ερευνών, των Βυζαντινών Ερευνών και της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, το ΕΙΕ έγινε ένα πρότυπο, πολυσχιδές και καινοτόμο Ερευνητικό Κέντρο που καλλιέργησε τον συνεχή εκσυγχρονισμό των επιστημονικών μεθόδων και πεδίων καθώς και την εξωστρέφεια και τη σύνδεση με την κοινωνία. Σε επόμενη φάση, το 2012, τα τρία Ιστορικά Ινστιτούτα συνενώθηκαν, διαμορφώνοντας το νυν Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, ενώ δύο θετικά Ινστιτούτα συνενώθηκαν διαμορφώνοντας το νυν Ινστιτούτο Χημικής Βιολογίας και το τρίτο θετικό Ινστιτούτο παρέμεινε ως Ινστιτούτο Θεωρητικής και Φυσικής Χημείας.