Απεικονίσεις: Εικονογραφικές και αρχαιομετρικές προσεγγίσεις

Η κατεύθυνση εστιάζει στη διεπιστημονική μελέτη της ζωγραφικής και της γλυπτικής στον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, συνδυάζοντας την αρχαιολογία, την ιστορία της τέχνης, και τις φυσικές και θετικές επιστήμες. Συμπλέκοντας την παραδοσιακή εικονογραφική-εικονολογική ανάλυση με καινοτόμες διαγνωστικές και αναλυτικές μεθόδους και προηγμένες ψηφιακές τεχνολογίες, τα έργα της κατεύθυνσης προσεγγίζουν και αναδεικνύουν την τέχνη της ζωγραφικής και της γλυπτικής στην πολυσημία τους, ως φορέων τεχνογνωσίας, αισθητικών αξιών, ιδεολογικών και κοινωνικών παραδοχών.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διάγνωση και ταύτιση των αρχαίων υλικών και τεχνικών μέσω μη επεμβατικών τεχνικών (όπως η πολυφασματική και υπερφασματική απεικόνιση, η φασματοσκοπία, η χαρτογράφηση φθορισμού και περιθλασιμετρίας με ακτίνες Χ και η ψηφιακή μικροσκοπία), καθώς και στην ψηφιακή αποκατάσταση αποσπασματικά σωζόμενων παραστάσεων με την εφαρμογή τεχνολογιών αιχμής (φωτογραμμετρία, ψηφιακή τρισδιάστατη σάρωση) και τεχνικών ενδοσυμπλήρωσης και σύνθεσης υφής με προγράμματα Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Μέσω αυτών των προηγμένων τεχνολογιών καθίσταται δυνατή η υψηλής ακριβείας ψηφιακή επεξεργασία της αρχαίας εικόνας και η αναπαράσταση της αρχικής μορφής των υπό εξέταση μνημείων, με στόχο την κατά το δυνατόν πληρέστερη ανασύνθεση της οπτικής εμπειρίας και της πρόσληψης της εικόνας όχι μόνο από την πλευρά του αρχαίου, αλλά και του σύγχρονου θεατή. Επιπλέον, η δειγματοληψία και οι διαφορετικές μέθοδοι ανάλυσης και ταύτισης υλικών, όπως οι χρωστικές ύλες και το μάρμαρο (πετρογραφική και γεωχημική ανάλυση, ανάλυση ισοτόπων), συμβάλλουν ουσιαστικά στην γνώση των τεχνικών παραγωγής, της εργαστηριακής προέλευσης και κινητικότητας καθώς και της εμπορικής διακίνησης πρώτων υλών και τεχνέργων στην αρχαιότητα.

Τα επί μέρους έργα της κατεύθυνσης καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό και γεωγραφικό φάσμα, από την περίοδο των μυκηναϊκών ανακτόρων έως τους ρωμαϊκούς χρόνους, και μελετούν ποικίλα και σημαντικά μνημεία της αρχαίας γλυπτικής και ζωγραφικής επί διαφορετικών τύπων επιφανειών (όπως τοιχογραφίες, ξύλινους πίνακες, μαρμάρινα επιτύμβια μνημεία, μαρμάρινες ζωφόρους, κ.ά.), συχνά μοναδικής διατήρησης ή ερμηνευτικής πρόκλησης, σχηματίζοντας ένα πολυφωνικό σώμα μελετών που προσεγγίζει την αρχαιότητα μέσα από τη διαλεκτική σχέση απεικόνισης και ύλης, εξάγοντας πληροφορίες που άπτονται πολλών διαφορετικών όψεων της ανθρώπινης συνθήκης, από την οικονομία και το εμπόριο μέχρι την θρησκεία, τις συλλογικές και ατομικές ταυτότητες, τη μνήμη, τις ιεραρχίες και την εξουσία, με άλλα λόγια τις ποικίλες «εικαστικές στρατηγικές» των αρχαίων κοινωνιών.