Η παρουσία του Σχολαστικισμού στο Βυζάντιο είναι ένα θέμα που δεν έχει ερευνηθεί
σε ικανοποιητικό βαθμό. Πρόσφατα, ορισμένοι μελετητές έστρεψαν το ενδιαφέρον
τους στην επίδραση που άσκησε ειδικά ο Θωμάς Ακυινάτης (1225-74) σε κύκλους
υστεροβυζαντινών διανοητών, τόσο λατινόφιλων όσο και Ορθοδόξων. Σκοπός του
ερευνητικού προγράμματος είναι η κριτική έκδοση των κειμένων που σχετίζονται με
αυτήν την επίδραση, δηλαδή αφ' ενός των μεταφράσεων θωμικών έργων που
εκπόνησαν βυζαντινοί λόγιοι από τα τέλη του 13ου έως τα μέσα του 15ου αιώνα και
αφ' ετέρου των έργων που συνέγραψαν βυζαντινοί λόγιοι με αφορμή τις μεταφράσεις
αυτές. Τα υπό έκδοση κείμενα είτε είναι ανέκδοτα είτε έχουν εκδοθεί αποσπασματικά
και με βάση μερικά μόνο από τα χειρόγραφα που τα παραδίδουν. Ακολουθώντας τη
σύγχρονη μεθοδολογία, οι κριτικές εκδόσεις που εκπονούνται στο πλαίσιο του
προγράμματος (είτε με τη μορφή διδακτορικής διατριβής και μεταδιδακτορικής
έρευνας είτε από αναγνωρισμένους ερευνητές διαφόρων χωρών) βασίζονται στην
πλήρη χειρόγραφη παράδοση. Πέραν του κριτικού υπομνήματος, τα κείμενα
συνοδεύονται από υπόμνημα πηγών, πλήρες ευρετήριο λέξεων, ευρετήριο χωρίων και
ομοιότυπα φύλλων επιλεγμένων χειρογράφων. Η έκδοση των κειμένων αυτών θα
φωτίσει περισσότερο τις φιλοσοφικές και θεολογικές συζητήσεις της πνευματικά
ιδιαίτερα γόνιμης υστεροβυζαντινής περιόδου. Το corpus που θα δημιουργηθεί -και
που θα είναι προσβάσιμο τόσο σε έντυπη όσο και σε ηλεκτρονική μορφή- φιλοδοξεί
να καταστεί σημαντικό εργαλείο σπουδής και έρευνας της βυζαντινής αλλά και της
ευρωπαϊκής ιστορίας και σκέψης.
Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού
Υπουργείο Οικονομικών
Seniores academici (κατ' αλφαβητική σειρά)
Καθηγητής Λίνος Γ. Μπενάκης (Αθήνα)
Professor Dr. Andreas Speer (Κολωνία)
Συμβουλευτική επιτροπή (κατ' αλφαβητική σειρά)
Professor Juan-Nadal Cañellas (Ρώμη)
Δρ. Χαράλαμπος Δενδρινός (Λονδίνο)
Professor Sten Ebbesen (Κοπεγχάγη)
Professor Edward G. Farrugia (Ρώμη)
Professor Georgi Kapriev (Σόφια)
Καθηγητής Στυλιανός Γ. Παπαδόπουλος (Αθήνα)
Professor Gerhard Podskalsky (Φρανκφούρτη)
Professor Rosario Scognamiglio O.P. (Μπάρι)
Professor Franz Tinnefeld (Μόναχο)
Eκδότης
Δρ. Ιωάννης Α. Δημητρακόπουλος (Πάτρα)
Ερευνητική ομάδα (κατ' αλφαβητική σειρά)
Dr. Marie-Hélène Blanchet (Παρίσι)
Dr. Charalambos Dendrinos (Λονδίνο)
Professor John Monfasani (Νέα Υόρκη)
Vasos Pasiourtides (MPhil/Cand.Phil., Λονδίνο)
Dr. Denis Searby (Στοκχόλμη)
Assoc. Prof. Apostolos Spanos (Πανεπιστήμιο Agder, Νορβηγία)
Dr. Christos Triantafyllopoulos (Λονδίνο)
Dr. Michele Trizio (Μπάρι)
Περιεχόμενα
Series prima: Thomas de Aquino Graecus
Vol. I: Summa contra Gentiles (cum Bernardi Guidonis' Vita S. Thomae Aquinatis, capp. 53-54)
Pars 1: Liber I
Pars 2: Liber II
Pars 3: Liber III (ed. J. A. Demetracopoulos)
Pars 4: Liber IV (ed. J. A. Demetracopoulos)
Vol. II: Summa theologiae
Pars 1: Pars Ia
Pars 2: Pars Ia IIae
Pars 3: Pars IIa IIae
Pars 4: Pars IIIa (qq. 1, 45, 49, 54, 55)
Pars 5: Supplementum (76 qq.)
Vol. III: Quaestiones
Pars 1: De potentia (ed. A. Spanos)
Pars 2: De spiritualibus creaturis
Vol. IV: Opuscula apologetica et polemica
Pars 1: De rationibus fidei ad cantorem Antiochenum (ed. M.-H. Blanchet)
Pars 2: De articulis fidei et Ecclesiae sacramentis (ed. Ch. Dendrinos)
Pars 3: De aeternitate mundi
Vol. V: Opuscula philosophica
Pars 1: De ente et essentia (cum Commentario Armaduri de Bellovisu)
Pars 2: De fallaciis (dub.)
Vol. VI: Commentaria in Aristotelem
Pars 1: In Aristotelis ''De Interpretatione''
Pars 2: In Aristotelis ''Physicam''
Pars 3: In Aristotelis ''De anima''
Pars 4: In Aristotelis ''Metaphysicam'', prooemium
Vol. VII: Opuscula symbolica et liturgica
Pars 1: Expositio super Symbolum Apostolorum; Confessio (sp.)
Pars 2: Sermo de festo corporis Christi; Pange lingua
Vol. VIII: Compendia, florilegia, extracta
Pars 1: Compendia Scholarii. Compendium Summae contra Gentiles; Compendium Iae Partis
Summae theologiae; Compendium Iae Partis IIae Partis Summae theologiae
Pars 2: Bessarionis Compendium quaestionum 1-7 Iae IIae Summae theologiae
Pars 3: Florilegia tria Scholarii ex Summa contra Gentiles necnon ex Summa theologiae
contracta
Pars 4: Extracta Plethonis ex Summa contra Gentiles necnon ex Summa theologiae
Series altera: Thomas de Aquino a Byzantinis receptus
Vol. I: Demetrii Cydonis Defensio Sancti Thomae Aquinatis adversus Nilum Cabasilam (ed. D. Searby)
Vol. II: Demetrii Chrysolorae Refutatio operis Demetrii Cydonis ''Contra Nilum Cabasilam'' sub forma dialogi, in quo auctor ipse cum personis Thomae Aquinatis, Nili Cabasilae et Demetrii Cydonis loquitur (ed. V. Pasiourtides)
Vol. IV: Matthaei Angeli Panareti Contra Thomae, auctoris Latini, de processione Spiritus sancti argumenta; De loco ignis purgatorii contra Thomam Aquinatem (ed. M.-H. Blanchet)
Vol. V: Callisti Angelicoudis seu Meleniciotae Contra Thomae, auctoris Latini, librum sub praetextu ''Contra Gentiles'' scriptum (ed. M. Trizio)
Vol. VI: Andreae Chrysobergae Apologia ad Bessarionem ex Thomae Aquinatis scriptis de divina essentia et operatione(ed. J. Monfasani)
Vol. VII: Marci Eugenici De resurrectione
Vol. VIII: Loci diversi ex Thomae de Aquino scriptis graece translatis a nonnullis auctoribus Byzantinis aut explicite aut implicite laudati (Simon Constantinopolitanus; Manuel Moschopoulos; Nilus Cabasilas; Nicolaus Cabasilas; Prochorus Cydones; Demetrius Cydones; Manuel Calecas; Joseph Bryennius; Marcus Eugenicus; Macarius Macres; Manuel II Palaiologus; Georgius Scholarius - Gennadius II; Georgius Gemistus cognomine Pletho; Bessarion; Matthaeus Camariotes et al.).
Περισσότερες πληροφορίες:Δρ. Ιωάννης Α. Δημητρακόπουλος (εκδ.), Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών, Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Βασ. Κωνσταντίνου 48, Αθήνα, 116 35, τηλ. 210 7273619, τηλεομ. 210 7273629 ή Δρ. Χαράλαμπος Δενδρινός, The Hellenic Institute, Royal Holloway, University of London, Egham, Surrey TW20 0EX, tel. +44 (0)1784 443791, fax +44 (0)1784 433032
