ΕΣΠΑ 2021-2027
Επιτύμβια γραπτή στήλη από τις αρχαίες Αιγές (σημ. Βεργίνα), Μακεδονία, που ανήγειρε ο Αμάδωκος για τους τρεις γιους του, Λυσανία, Παράμονο και Νικόστρατο. Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών ΒΛ 1786.

Τα ερευνητικά προγράμματα του Τομέα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας (ΤΕΡΑ) καλύπτουν πλείστες πτυχές της ιστορίας του ελλαδικού χώρου και των περιοχών που έδρασε ο Ελληνισμός κατά την αρχαιότητα, από τους προϊστορικούς χρόνους έως το (κατά την επικρατούσα ιστορική σύμβαση) τέλος του αρχαίου κόσμου τον 7ο αιώνα μ.Χ. Ο Τομέας παραμένει πάντα στην αιχμή της διεθνούς ιστορικής έρευνας, σε διάλογο και συνεργασία με φορείς από όλα τα μέρη του κόσμου, με ενημέρωση για τα επιτεύγματα, τις τάσεις και τις νέες μεθόδους που προστίθενται στη φαρέτρα του ιστορικού.

Από το 2025, τα πολυάριθμα –παλαιά και νέα– ερευνητικά έργα του Τομέα εντάσσονται σε πέντε ευρείς επιστημονικούς κόμβους, οι οποίοι αφενός καλύπτουν το σύνολο του φάσματος της σύγχρονης ιστορικής έρευνας και αφετέρου λειτουργούν τόσο ως κοινά σημεία αναφοράς για το Ινστιτούτο στο σύνολό του όσο και ως συνεκτικός ιστός για την έρευνα του ίδιου του Τομέα.

Ενημέρωση

Hadrian’s personality combined a variety of elements and balanced both universal and local values, being the ultimate expression of an empire that encompassed diverse cultures, languages, and traditions. The unity of the empire through diversity is evident in his relationship with each of the three cities that can be considered as his ‘homelands’: Italica -his ancestors’ place of origin; Rome -the city where he grew up, the heart of his empire; and Athens -his beloved cultural ‘homeland’ whose citizenship he proudly held about his mid-thirties.

 

Διοργάνωση: Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών (Υπουργείο Πολιτισμού), Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών, Τομέας Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, «Roman Attica Project».


20 Νοεμβρίου 2025
17:00
Material Entanglements in the Ancient Mediterranean and Beyond investigates cultural, and especially artistic, contacts across a broad swath of the ancient Mediterranean and Near Eastern world from the Middle Bronze Age to the Sasanian Period (c. 2000 BCE – c. 650 CE).
Φθινοπωρινή Διάλεξη στις Κλασικές Σπουδές

Towards a New History of Ancient Greek Empire(s)

Polly Low, Καθηγήτρια Αρχαίας Ιστορίας, Πανεπιστήμιο Durham

This lecture will use a selection of case studies to explore the problem of identifying and analysing ’empire’ and ‘imperialism’ in Classical Greece; a particular aim of the lecture is to show how far the practices and ideologies of the fifth-century ‘Athenian Empire’ dominate not only modern but also ancient models of coercive interstate power.


03 Νοεμβρίου 2025
18:00 EET

Την Τετάρτη, 1η Οκτωβρίου 2025, υπεγράφη στο κτίριο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ των Υπουργών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, του ΕΚΠΑ, του ΟΦΥΠΕΚΑ και του ΕΙΕ με αντικείμενο το έργο “Βιοποικιλότητα στους αρχαιολογικούς χώρους – ΒΙΑΣ ΙΙ”.

Οι Συναντήσεις για την Ελληνική και Ρωμαϊκή Αρχαιότητα έχουν σαν στόχο να παρουσιάσουν πρόσφατα πορίσματα της έρευνας που αφορούν τον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, καθώς και τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Η σειρά ομιλιών επιδιώκει να αξιοποιήσει όλους τους κλάδους της αρχαιογνωσίας που εστιάζουν στην μελέτη τόσο των γραπτών πηγών όσο και των υλικών καταλοίπων της αρχαιότητας, με την συμμετοχή καταξιωμένων επιστημόνων αλλά και νέων ερευνητών.

Συνδιοργάνωση του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ και της Γαλλικής Σχολής Αθηνών.


Οκτώβριος 2025 – Ιούνιος 2026

Κόμβοι

Πρωτογενείς πηγές – έκδοση και ψηφιακή τεκμηρίωση
I
Επιγραφικά συντάγματα και μελέτες Σοφία Ζουμπάκη, Χριστίνα Κοκκινιά, Μαρία Γαβριέλλα Παρισάκη, Πασχάλης Πασχίδης
Νομισματικά συντάγματα και μελέτες Σοφία Κρεμύδη, Ευαγγελινή Μάρκου, Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου
Αρχαιολογικά τεκμήρια Βύρων Αντωνιάδης, Αντιγόνη Ζουρνατζή
Πολιτική: θεσμοί και εξουσία
II
Πολιτειακές δομές στον αρχαίο κόσμο Αντιγόνη Ζουρνατζή, Σοφία Κρεμύδη, Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου, Ευαγγελινή Μάρκου, Μαρία Γαβριέλλα Παρισάκη, Πασχάλης Πασχίδης
Από τον ελληνιστικό κόσμο στη ρωμαϊκή οικουμένη Βύρων Αντωνιάδης, Σοφία Ζουμπάκη, Χριστίνα Κοκκινιά, Σοφία Κρεμύδη, Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου
Οικονομία και κοινωνία
III
Οικονομικά και κοινωνικά φαινόμενα: μια αμφίδρομη σχέση Βύρων Αντωνιάδης, Σοφία Ζουμπάκη, Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου, Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου
Νομισματική παραγωγή και κυκλοφορία Σοφία Κρεμύδη, Ευαγγελινή Μάρκου, Χαρίκλεια Παπαγεωργιάδου
Δίκτυα Βύρων Αντωνιάδης, Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου
Ιδέες και πολιτισμός
IV
Πολιτισμικές διασυνδέσεις και ταυτότητες Αντιγόνη Ζουρνατζή, Χριστίνα Κοκκινιά, Πασχάλης Πασχίδης
Απεικονίσεις: Εικονογραφικές και αρχαιομετρικές προσεγγίσεις Δήμητρα Ανδριανού, Μύρινα Καλαϊτζή, Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη
Η αρχαιολογία της καθημερινής ζωής και του θανάτου Δήμητρα Ανδριανού, Βύρων Αντωνιάδης, Μύρινα Καλαϊτζή
Χώρος
V
Ιστορία και γεωγραφία Βύρων Αντωνιάδης, Χριστίνα Κωνσταντακοπούλου
Περιβάλλον, κλίμα και κοινωνία Βύρων Αντωνιάδης, Σοφία Ζουμπάκη

Πατήστε πάνω σε κάθε κόμβο για περισσότερες πληροφορίες

Εκδηλώσεις

Οι Συναντήσεις για την Ελληνική και Ρωμαϊκή Αρχαιότητα έχουν σαν στόχο να παρουσιάσουν πρόσφατα πορίσματα της έρευνας που αφορούν τον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, καθώς και τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Η σειρά ομιλιών επιδιώκει να αξιοποιήσει όλους τους κλάδους της αρχαιογνωσίας που εστιάζουν στην μελέτη τόσο των γραπτών πηγών όσο και των υλικών καταλοίπων της αρχαιότητας, με την συμμετοχή καταξιωμένων επιστημόνων αλλά και νέων ερευνητών.

Συνδιοργάνωση του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ και της Γαλλικής Σχολής Αθηνών.

Οκτώβριος 2025 – Ιούνιος 2026

Γαλλική Σχολή Αθηνών (Διδότου 6, Αθήνα) & Διαδικτυακά

Οι Συναντήσεις για την Ελληνική και Ρωμαϊκή Αρχαιότητα έχουν σαν στόχο να παρουσιάσουν πρόσφατα πορίσματα της έρευνας που αφορούν τον αρχαίο ελληνικό και ρωμαϊκό κόσμο, καθώς και τον ευρύτερο χώρο της Ανατολικής Μεσογείου. Η σειρά ομιλιών επιδιώκει να αξιοποιήσει όλους τους κλάδους της αρχαιογνωσίας που εστιάζουν στην μελέτη τόσο των γραπτών πηγών όσο και των υλικών καταλοίπων της αρχαιότητας, με την συμμετοχή καταξιωμένων επιστημόνων αλλά και νέων ερευνητών.

Συνδιοργάνωση του Ινστιτούτου Ιστορικών Ερευνών του ΕΙΕ, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του ΕΚΠΑ και της Γαλλικής Σχολής Αθηνών.

Οκτώβριος 2025 – Ιούνιος 2026

Γαλλική Σχολή Αθηνών (Διδότου 6, Αθήνα) & Διαδικτυακά

Πρόσφατες εκδόσεις

Archaeology of Colour

Archaeology of Colour

Technical Art History Studies in Greek and Roman Painting and Polychromy

Επιμέλεια: Χαρίκλεια Μπρεκουλάκη

Δελτία Τύπου

Την Τετάρτη, 1η Οκτωβρίου 2025, υπεγράφη στο κτίριο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ των Υπουργών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, του ΕΚΠΑ, του ΟΦΥΠΕΚΑ και του ΕΙΕ με αντικείμενο το έργο “Βιοποικιλότητα στους αρχαιολογικούς χώρους – ΒΙΑΣ ΙΙ”.

Την Τετάρτη, 1η Οκτωβρίου 2025, υπεγράφη στο κτίριο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Προγραμματική Σύμβαση μεταξύ των Υπουργών Πολιτισμού και Περιβάλλοντος & Ενέργειας, του ΕΚΠΑ, του ΟΦΥΠΕΚΑ και του ΕΙΕ με αντικείμενο το έργο “Βιοποικιλότητα στους αρχαιολογικούς χώρους – ΒΙΑΣ ΙΙ”.

Φωτογραφία κορυφής: Επιτύμβια γραπτή στήλη από τις αρχαίες Αιγές (σημ. Βεργίνα), Μακεδονία, που ανήγειρε ο Αμάδωκος για τους τρεις γιους του, Λυσανία, Παράμονο και Νικόστρατο. Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών ΒΛ 1786. / © Εφορεία Αρχαιοτήτων Ημαθίας