Ομότιμοι Διευθυντές Ερευνών και Πρώην Ερευνητές
Τηλέμαχος Κ. Λουγγής

Εξωτερικοί Συνεργάτες
Νίκη Κουτράκου
Αικατερίνη Μήτσιου
Alicia Simpson
Άννα Σκλαβενίτη

Τρέχοντα / Εν εξελίξει

• Αναβαθμίς (2017-2020)
  α. Έργο: Εμπλουτισμός της «Βάσης Δεδομένων Βυζαντινής Ιστορίας» και ανάπτυξη διαδικτυακής εφαρμογής (Βασιλική Βλυσίδου, Στυλιανός Λαμπάκης, Τηλέμαχος Κ. Λουγγής, Άννα Σκλαβενίτη, Μαρία Αλυσανδράτου, Μάριος-Κωνσταντίνος Ιωάννου).
  β. Έργο: «Ελληνόφωνοι έμποροι στο Βυζάντιο (9ος-15oς αι.)». Εμπλουτισμός της βάσης που δημιουργήθηκε στο πρόγραμμα «Κρηπίς» και ανάπτυξη ψηφιακής εφαρμογής (Μαρία Γερολυμάτου).
  γ. Έργο: Αναβάθμιση και εμπλουτισμός της βάσης δεδομένων «Αγιολογία Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου (1204-1453)» (Ελεωνόρα Κουντούρα-Γαλάκη, Ειρήνη Κασάπη).

• Προετοιμασία έκδοσης συλλογικού τόμου με τίτλο: Βυζαντινοί συγγραφείς και η εποχή τους. Έκφραση, ιδεολογία, κοινωνία (Βασιλική Βλυσίδου).

Ολοκληρωμένα

• 1998-2001: Συνεργασία με την 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, Πρόγραμμα «Βυζαντινές Κυκλάδες» (Ελεωνόρα Κουντούρα-Γαλάκη).

• Μεταδιδακτορικά προγράμματα
  α. 2011-2015: “The Reign of Isaac II Angelos (1185-1195): Politics and Society in the Late Twelfth Century” (Alicia Simpson),
  β. 2011-2015: “Female Monasticism in the Late Byzantine Period (1204-1453)” (Αικατερίνη Μήτσιου).

• Κύρτου Πλέγματα – «Κρηπίς» (2013-2015)
  α. Έργο: «Διαδρομές των αυτοκρατορικών χορηγιών, 5ος-12ος αι.» (Βασιλική Βλυσίδου, Μαρία Γερολυμάτου, Γεώργιος Καρδαράς, Στυλιανός Λαμπάκης, Γεράσιμος Μέριανος [http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/databases-2/25-db3/102-db-ee3-2]),
  β. Έργο: «Δίκτυα εμπόρων (9ος-15ος αι.). Οι ελληνόφωνοι έμποροι της νότιας Βαλκανικής, της Μικράς Ασίας και των νησιών» (Μαρία Γερολυμάτου, σε συνεργασία με τον Γεράσιμο Μέριανο [http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/2015-03-08-11-36-09/1-4/ee2-8]),
  γ. Έργο: «Διαδρομές υστεροβυζαντινών αγίων: γεωγραφικά και λατρευτικά δίκτυα (Networks of Late-Byzantine Saints: Spatial and Cultic Networks)» (Ελεωνόρα Κουντούρα-Γαλάκη, Δημοσθένης Κακλαμάνος [http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/databases-2/28-db4/112-db-ee4-03]).

• 2017-2018: «Εκπαιδευτικό υλικό για τη διδασκαλία Βυζαντινής Ιστορίας σε σχολεία της Νέας Υόρκης» (Γεράσιμος Μέριανος)

Συνέδρια

• «Η Βυζαντινή Μικρά Ασία (6ος-12ος αι.)» (Αθήνα 1997 – † N. Οικονομίδης – Τ. Κ. Λουγγής).
• Συνδιοργάνωση με την ιερά Μητρόπολη Χίου: «Κωνσταντίνος Άμαντος. Δάσκαλος, Επιστήμων, Πολίτης» (Χίος, 6-8 Μαΐου 2016).

Workshops

• “Byzantium, 1180-1204: The Sad Quarter of a Century?” (20 Ιουνίου 2014 – A. Simpson).
• “Women and Monasticism in the Medieval Eastern Mediterranean: Decoding a Cultural Map” (7-9 Νοεμβρίου 2014 – E. Κουντούρα-Γαλάκη και Αικ. Μήτσιου).

Κύκλοι διαλέξεων στο πλαίσιο των Μορφωτικών Εκδηλώσεων του ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία»

• «Βυζαντινό κράτος και κοινωνία: σύγχρονες κατευθύνσεις της έρευνας» (Αθήνα 2001 – Τ. Κ. Λουγγής).
• «Το Βυζάντιο και οι απαρχές της Ευρώπης» (Αθήνα 2004 – Τ. Κ. Λουγγής).
• «Οι κρίσεις και ο καταλυτικός τους ρόλος στον μεσαιωνικό κόσμο» (Αθήνα 2012 – Τ. Κόλιας και Γ. Μέριανος).
• «Η εξορία στον βυζαντινό κόσμο ως τόπος και ως έννοια» (Αθήνα 2017 – Μ. Κουμανούδη και Γ. Μέριανος),
• «Αἱ τοῦ Κέκροπος καὶ τοῦ Κάδμου: Αθήνα και Θήβα στη μέση βυζαντινή περίοδο» (Αθήνα 2019 – Μ. Γερολυμάτου και Α. Λαμπροπούλου).
• «Έννοιες του Διαφωτισμού πριν από τον Διαφωτισμό» (Αθήνα 2019 – Ε. Κουντούρα Γαλάκη και Ουρ. Πολυκανδριώτη).

Σεμινάρια

• Σεμινάριο για την επιμόρφωση των ακόλουθων της διπλωματικής Ακαδημίας του Υπουργείου Εξωτερικών με τίτλο: «Βυζαντινή Διπλωματία» (Αθήνα 2005 – Τ. Κ. Λουγγής).

Κατά καιρούς συνεργασίες έχουν αναπτυχθεί με Πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς, όπως Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πελοποννήσου, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Institut für Byzanzforschung / Institut für Mittelalterforschung, Österreichische Akademie der Wissenschaften (Wien), Institut de recherche et d’histoire des textes, Section grecque et de l’Orient chrétien (Paris).

Βάση Δεδομένων Βυζαντινής Ιστορίας

Μέλη: Βασιλική Βλυσίδου, Στυλιανός Λαμπάκης
Αποσπασμένη επιστήμων: Άννα Σκλαβενίτη
Βοηθοί Έρευνας: Μαρία Αλυσανδράτου (Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών), Μάριος-Κωνσταντίνος Ιωάννου (Υποψήφιος Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών)
Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών: Τηλέμαχος Λουγγής

Πρόκειται για μία εκτενή Βάση Δεδομένων, στην οποία περιέχονται περισσότερα από 59.000 επεξεργασμένα δελτία από τουλάχιστον 100 βυζαντινές και λατινικές πηγές (σύνολο εγγραφών / entries 83.100 = περισσότερα από 900.000 links). Σε κάθε δελτίο καταγράφεται το βυζαντινό απόσπασμα ενός μόνο γεγονότος, συνοδευόμενο από σύντομη περίληψη στη νεοελληνική, και περιλαμβάνει τη χρονολόγησή του, τους τόπους, τα πρόσωπα, που μνημονεύονται, άλλες παράλληλες πηγές και σύγχρονη βιβλιογραφία και, τέλος, τις θεματικές ενότητες, στις οποίες αναφέρεται (π.χ. οικονομία, πολιτική, στρατιωτική και εκκλησιαστική διοίκηση, διπλωματία, οικογενειακή ζωή, επιστήμες, περιβάλλον). Όλες αυτές οι παράμετροι (θέματα, πρόσωπα, τόποι, γεγονότα, χρονολογίες, λέξεις) συνδέονται μεταξύ τους, προσδίδοντας στη βάση μία ευκαμψία απαραίτητη για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του υλικού της από τον ερευνητή / χρήστη.

Στα πλαίσια της Πράξης Αναβαθμίς πραγματοποιείται ανάπτυξη διαδικτυακής εφαρμογής και το 2021 η Βάση θα είναι προσβάσιμη από όλους, προσφέροντας πολλές δυνατότητες απλών και, κυρίως, σύνθετων αναζητήσεων. Ενδεικτικά αναφέρονται: α) ανεύρεση μιας συγκεκριμένης κατηγορίας τόπων (π.χ. φρούρια, κτίσματα) που υπάγονταν σε μία μείζονα διοικητική περιφέρεια ή σε μία πόλη, β) ανίχνευση προσώπων σε σχέση με έναν ή περισσότερους τόπους και μία συγκεκριμένη περίοδο, γ) ανίχνευση τόπων, που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή λήμμα του θεματολογίου ή μία συγκεκριμένη χρονική στιγμή, δ) αναζήτηση ανά θεματική ενότητα. Με τα 279 λήμματα του θεματολογίου, ο χρήστης μπορεί να ανατρέξει σε όλους τους τομείς της Βυζαντινής Ιστορίας, σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του μεσαιωνικού ανθρώπου. Η βάση αποτελεί σημαντικό εργαλείο εκμάθησης και δημιουργίας νέας γνώσης.

Αγιολογία Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου (1204-1453)

Μέλη: Ελεωνόρα Κουντούρα Γαλάκη
Λοιποί συνεργάτες: Δημοσθένης Κακλαμάνος, Ειρήνη Κασάπη, Νίκη Κουτράκου

Στο πλαίσιο του Προγράμματος «Αγιολογία Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου (1204-1453)» υλοποιήθηκε η βάση δεδομένων http://byzhadb.eie.gr, με περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο από το 2009 και 160 εγγεγραμμένους χρήστες μέχρι τώρα. H ψηφιακή αποτύπωση των υστεροβυζαντινών αγιολογικών κειμένων προσφέρει ένα σημαντικό εργαλείο έρευνας για την μελέτη της πλούσιας πνευματικής παραγωγής, της κοινωνίας και των ιδεολογικών ρευμάτων της Ύστερης Βυζαντινής Περιόδου. Η βάση της Αγιολογίας αποτελεί αντικείμενο περαιτέρω επεξεργασίας και εμπλουτισμού στο πλαίσιο του Προγράμματος Αναβαθμίς.

Μονογραφίες

• Τ. Κ. Λουγγής, Κωνσταντίνου Ζ’ Πορφυρογέννητου De Αdministrando Ιmperio (Πρὸς τὸν ἴδιον υἱὸν Ῥωμανόν). Μια μέθοδος ανάγνωσης, Αθήνα 2018 (2η έκδοση).
• G. Merianos – G. Gotsis, Managing Financial Resources in Late Antiquity: Greek Fathers’ Views on Hoarding and Saving [New Approaches to Byzantine History and Culture], London 2017.
• Τ. Κ. Λουγγής, Δοκίμιο για την κοινωνική εξέλιξη στη διάρκεια των λεγόμενων "σκοτεινών αιώνων" (602-867), Αθήνα 2013 (2η έκδοση).
• T. C. Lounghis, Byzantium in Eastern Mediterranean: Safeguarding East Roman Identity (407-1204), Nicosia 2010.
• Μ. Γερολυμάτου, Αγορές, έμποροι και εμπόριο στο Βυζάντιο (9ος-12ος αι.), ΙΒΕ/ΕΙΕ – Μονογραφίες 9, Αθήνα 2008.
• Γ. Μέριανος, Οικονομικές ιδέες στο Βυζάντιο τον 12ο αιώνα. Οι περί οικονομίας απόψεις του Ευσταθίου Θεσσαλονίκης, ΙΒΕ/ΕΙΕ – Μονογραφίες 13, Αθήνα 2008.
• Τ. Κ. Λουγγής, Ιουστινιανός Πέτρος Σαββάτιος. Κοινωνία, πολιτική και ιδεολογία τον 6ο μ.Χ. αιώνα, Θεσσαλονίκη 2005.
• Ε. Κουντούρα-Γαλάκη – Χ. Πέννας, Σπουδή για τη Βυζαντινή Σίφνο (4ος-12ος αι.), Αθήνα 2002.
• Β. Βλυσίδου, Αριστοκρατικές οικογένειες και εξουσία (9ος-10ος αι.). Έρευνες πάνω στα διαδοχικά στάδια αντιμετώπισης της αρμενο-παφλαγονικής και καππαδοκικής αριστοκρατίας, Θεσσαλονίκη 2001.
• Ε. Κουντούρα-Γαλάκη, Ὁ βυζαντινὸς κλῆρος καὶ ἡ κοινωνία τῶν «σκοτεινῶν αἰώνων»,ΙΒΕ/ΕΙΕ – Μονογραφίες 3, Αθήνα 1996.
• Τ. Κ. Λουγγής, Η ιδεολογία της βυζαντινής ιστοριογραφίας, Αθήνα 1993.
• Β. Βλυσίδου, Ἐξωτερικὴ πολιτικὴ καὶ ἐσωτερικὲς ἀντιδράσεις τὴν ἐποχὴ τοῦ Βασιλείου Α΄. Ἔρευνες γιὰ τὸν ἐντοπισμὸ τῶν ἀντιπολιτευτικῶν τάσεων στὰ χρόνια 867-886, Ἱστορικὲς Μονογραφίες 8, Αθήνα 1991.
• Τ. Κ. Λουγγής, Η βυζαντινή κυριαρχία στην Ιταλία από το θάνατο του Μ. Θεοδοσίου ώς την άλωση του Μπάρι 395-1071 μ.Χ., Αθήνα 1989.

Συλλογικά έργα / Άλλες εκδόσεις

• Ε. Kountoura-Galake – E. Mitsiou (eds.), Women and Monasticism in the Medieval Eastern Mediterranean: Decoding a Cultural Map, IHR/NHRF – International Symposium 23, Athens 2019.
• A. Simpson (ed.), Byzantium, 1180-1204: The Sad Quarter of a Century? IHR/NHRF – International Symposium, 22, Athens 2015.
• Ε. Κουντούρα-Γαλάκη, επιμέλεια του βιβλίου της Άννας Αβραμέα, Η Πελοπόννησος. Από τον 4ο ως τον 8ο αιώνα. Αλλαγές και συνέχεια, Αθήνα 2012.
• Β. Βλυσίδου – Σ. Λαμπάκης – Μ. Λεοντσίνη – Τ. Λουγγής, Bυζαντινά στρατεύματα στη Δύση (5ος-11ος αι.). Έρευνες πάνω στις χερσαίες και ναυτικές επιχειρήσεις: σύνθεση και αποστολή των βυζαντινών στρατευμάτων στη Δύση, ΙΒΕ/ΕΙΕ – Ερευνητική Βιβλιοθήκη 5, Αθήνα 2008.
• S. Lampakis – M. Leontsini – T. Lounghis – V. Vlyssidou, Byzantine Diplomacy. A Seminar, Athens 2007.
• T. C. Lounghis – B. Blysidu – St. Lampakes, Regesten der Kaiserurkunden des oströmischen Reiches von 476 bis 565 [Quellen und Studien zur Geschichte Zyperns 52], Nicosia 2005.
• Ε. Κουντούρα-Γαλάκη (επιμ.), Οι ήρωες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Οι νέοι άγιοι, 8ος-16ος αιώνας, ΙΒΕ/ΕΙΕ – Διεθνή Συμπόσια 15, Αθήνα 2004.
• Το Βυζάντιο και οι απαρχές της Ευρώπης, Αθήνα 2004.
• Β. Βλυσίδου (επιμ.), Η αυτοκρατορία σε κρίση(;). Το Βυζάντιο τον 11ο αιώνα (1025-1081), ΙΒΕ/ΕΙΕ – Διεθνή Συμπόσια 11, Αθήνα 2003.
• Βυζαντινό κράτος και κοινωνία: σύγχρονες κατευθύνσεις της έρευνας, Αθήνα 2003.
• Ε. Κουντούρα-Γαλάκη (επιμ.), Οι σκοτεινοί αιώνες του Βυζαντίου (7ος-9ος αι.), ΙΒΕ/ΕΙΕ – Διεθνή Συμπόσια 9, Αθήνα 2001.
• Β. Βλυσίδου – Ε. Κουντούρα – Σ. Λαμπάκης – Τ. Λουγγής – Α. Σαββίδης, H Μικρά Ασία των θεμάτων. Έρευνες πάνω στην γεωγραφική φυσιογνωμία και προσωπογραφία των βυζαντινών θεμάτων της Μικράς Ασίας (7ος-11ος αι.), Ερευνητική Βιβλιοθήκη 1, Αθήνα 1998.