Ομότιμοι Διευθυντές Ερευνών και πρώην Ερευνητές
Χριστίνα Αγγελίδη, Ομότιμη Διευθύντρια Ερευνών
Ηλίας Αναγνωστάκης, Ομότιμος  Διευθυντής Ερευνών
Ευτυχία Παπαδοπούλου, Τέως Ερευνήτρια ΙΙΕ/ΕΙΕ 

Εξωτερικοί Συνεργάτες: 
Κατερίνα Νικολάου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ)
Χάρης Μεσσής, Ε.Δ.Ι.Π. Τμήμα Φιλολογίας (ΕΚΠΑ)
Έφη Ράγια, Δρ. Βυζαντινής Ιστορίας, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο
Γεώργιος T. Καλόφωνος, Ιστορικός βυζαντινολόγος
Daria Resh, PhD, Research Collaborator, Department of Classics, New York University
Δ. Λέτσιος, Δρ. Βυζαντινής Ιστορίας

Στο πλαίσιο του Προγράμματος έχουν δημοσιευθεί, πραγματοποιούνται, προγραμματίζονται ή βρίσκονται υπό εκπόνηση τα ακόλουθα επιμέρους έργα:

• Ιστορία του βυζαντινού οίνου
• Ιστορία της ελιάς και του ελαιόλαδου
• Ιστορία της βυζαντινής διατροφής
• Ιστορία του περιβάλλοντος

Τρέχοντα / Εν εξελίξει

Συλλογικά ερευνητικά προγράμματα

Το Πρόγραμμα ΚΚΒΒ έχει συγκροτήσει αυτοτελώς ή σε συνεργασία με άλλους φορείς βάσεις δεδομένων ανοικτής πρόσβασης, οι οποίες αφορούν θεματικές κατευθύνσεις του Προγράμματος σχετικά με την τεχνολογία, τη διαχείριση αγροτικών προϊόντων στο Βυζάντιο (βάση δεδομένων οίνου μερικώς δημοσιευμένη στον τόμο Οἶνον ἱστορῶ IV, Aθήνα 2005, 77-167), τη βυζαντινή διατροφή και τη βυζαντινή οικοσκευή. Υπό προετοιμασία βρίσκονται επίσης βάσεις δεδομένων με θέμα το περιβάλλον και τον χώρο.

Στην παρούσα φάση εκπονούνται και έχουν δοθεί προς ηλεκτρονική διαμόρφωση ή είναι υπό έκδοση τα παρακάτω:

«Χρυσόθεμις. Βυζαντινή γαστρονομία» [Περιλήψεις - Abstracts]
Ηλίας Αναγνωστάκης, 2017-2020
Εκπονείται στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου του ΙΙΕ/ΕΙΕ Αναβαθμίς. Ανάπτυξη της ιστορικής έρευνας. Μελέτες και ψηφιακές εφαρμογές.
Το έργο συνίσταται α) στην αποδελτίωση, συναγωγή και επεξεργασία βυζαντινού γαστρονομικού υλικού, β) στην δημιουργία βάσης βυζαντινών γαστρονομικών δεδομένων με τίτλο: «ΧΡΥΣΟΘΕΜΙΣ. Βυζαντινή Γαστρονομία»

«Ήμερη και άγρια πανίδα στον ελλαδικό χώρο (9ος-15ος αι.). Γραπτές μαρτυρίες και αρχαιολογικά τεκμήρια» (http://fauna.anavathmis.eu)
Μ. Λεοντσίνη, 2017-2020
Εκπονείται στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου του ΙΙΕ/ΕΙΕ Αναβαθμίς. Ανάπτυξη της ιστορικής έρευνας. Μελέτες και ψηφιακές εφαρμογές. Το έργο προβλέπει α) αποδελτίωση τεκμηρίων για τη γεωγραφική, ιστορική και περιβαλλοντική αποτύπωση της εκμετάλλευσης της άγριας πανίδας, της ανάπτυξης της κτηνοτροφίας και της αλιείας, β) καταγραφή των τεκμηρίων σε ηλεκτρονική βάση ανοικτής πρόσβασης.

Επίσης εκπονούνται τα ακόλουθα έργα:

“Byzantine Literary Sources for the History and Civilization of Arabs and Arabia”
Μαρία Λεοντσίνη, Ταξιάρχης Κόλιας, Ομ. Καθηγητής ΕΚΠΑ , Δ. Λέτσιος, 2019-2022
Το έργο υλοποιείται σε συνεργασία με το King Abdul Aziz Foundation for Research and Archives και προβλέπει α) την αποδελτίωση τεκμηρίων για την ιστορία, την προσωπογραφία και τις σχέσεις Βυζαντίου και Αράβων (κοινωνία, οικονομία, καθημερινός βίος, υλικός πολιτισμός) και β) την καταγραφή των τεκμηρίων σε ηλεκτρονική βάση ανοικτής πρόσβασης.

«Ψηφιακές διαδρομές στα μονοπάτια της Ελληνικής Ιστορίας» (RoGH)
Γεράσιμος Μέριανος, 2019-2022
Το έργο υλοποιείται μαζί με τους ερευνητές του ΙΙΕ/ΕΙΕ Γεώργιο Κουτζακιώτη και Βύρωνα Αντωνιάδη, σε συνεργασία με το Τμήμα Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, ΕΚΠΑ, και την εταιρεία Content Management in Culture. Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη μιας πλατφόρμας εικονικής πραγματικότητας και τρισδιάστατου περιεχομένου, η οποία θα επιτρέπει την περιήγηση σε ιστορικές τοποθεσίες της αρχαίας, βυζαντινής και νεότερης περιόδου, ακολουθώντας συγκεκριμένες διαδρομές. Το έργο χρηματοδοτείται από την ενιαία δράση κρατικών ενισχύσεων «Ερευνώ – Δημιουργώ – Καινοτομώ» (ΕΠΑνΕΚ).

Ολοκληρωμένα

• Συμμετοχή στο ερευνητικό έργο του προγράμματος «Αριστεία» με τίτλο: Nature and Religion in South Eastern European Space: Mapping Science and Eastern Christianity Relations in South Eastern Europe and Eastern Mediterranean – NARSES. http://narses.hpdst.gr/ (Γ. Μέριανος, 2012-2015).
  

• Βυζαντινῶν μέτρον τύχης http://byzmettyhes.gr/
  Ηλεκτρονική βάση δεδομένων για την κοινωνική ιστορία του Βυζαντίου από τον 7ο ώς τον 12ο αι: Πηγές, προβλήματα και προσεγγίσεις». Εκπονήθηκε από τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια Έφη Ράγια στο πλαίσιο της Οριζόντιας Πράξης «Ενίσχυση μεταδιδακτόρων ερευνητών/ερευνητριών» του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» (2012-2015).
  
  
• Οικιακός εξοπλισμός και δίκτυα διακίνησης. Μια διαχρονική προσέγγιση
  http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/2015–03–08–11–36–09/1–4/ee2–11
  Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του έργου Κύρτου Πλέγματα, Πρόγραμμα «Κρηπίς», 2013-2015 και περιέλαβε τη μελέτη, τεκμηρίωση και ερμηνευτική χαρτογράφηση των δικτύων διακίνησης των ποικίλων αντικειμένων που συναποτελούσαν τον οικιακό εξοπλισμό και αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο των οικονομικών δικτύων-αγορών. Σε συνεργασία με την ομόλογη ερευνητική ομάδα του ΙΙΕ (Η. Αναγνωστάκης, Μ. Λεοντσίνη).
  
  
• Αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή και δίκτυα διακίνησης προϊόντων στην Πελοπόννησο κατά τη βυζαντινή περίοδο
  http://kyrtouplegmata.eie.gr/index.php/databases–2/26–db2/95–db–ee2–9
  Πραγματοποιήθηκε μελέτη, τεκμηρίωση και ερμηνευτική χαρτογράφηση των δικτύων της παραγωγής, μεταποίησης και διακίνησης των αγροτικών προϊόντων (Κορινθία, Πελοπόννησος), στο πλαίσιο του έργου Κύρτου Πλέγματα, Πρόγραμμα «Κρηπίς», 2013-2015 (Η. Αναγνωστάκης, Μ. Λεοντσίνη, σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Προγράμματος Ιστορικής Γεωγραφίας του ΙΙΕ).
  
  
• Συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα: Harbours and Landing Places on the Balkan Coasts of the Byzantine Empire (4th-12th centuries).
  http://www.spp-haefen.de/en/projects/byzantine-harbours-on-the-balkan-coasts/
  Τεκμηριώνονται σε βάση δεδομένων στοιχεία για τους λιμένες των ακτών της Μεσσηνίας και της ΒΑ Πελοποννήσου (Η. Αναγνωστάκης, Μ. Λεοντσίνη, σε συνεργασία με την ερευνητική ομάδα του Προγράμματος Ιστορικής Γεωγραφίας του ΙΙΕ, 2013-2018).

Συνέδρια

• 2000: Η αφύπνιση των αισθήσεων και προσωπικές προτιμήσεις (11ος-15ος αιώνας), Αθήνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ, 23-24 Νοεμβρίου.
• 2005: Το βιβλίο στο Βυζάντιο: Βυζαντινή και μεταβυζαντινή βιβλιοδεσία (σε συνεργασία με το Πρόγραμμα του ΙΒΕ «Αρχειακές, Παλαιογραφικές και Διπλωματικές Έρευνες»), Αθήνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ, 13-16 Νοεμβρίου.
• 2006: Μονεμβάσιος οίνος – Μονοβασ(ι)ά – Malvasia (σε συνεργασία με το Πρόγραμμα του ΙΒΕ «Ιστορική Γεωγραφία του Ελλαδικού Χώρου»), Αθήνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ, 19-20 Μαΐου.
• 2008: Όνειρα και οράματα στην ύστερη Αρχαιότητα και στο Βυζάντιο, Αθήνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ, 23-24 Μαΐου.
• 2008: Ζώα και περιβάλλον στο Βυζάντιο (7ος-12ος αιώνας), Αθήνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ, 6-7 Ιουνίου.
• 2015: Γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα. Πτυχές παραγωγής και κατανάλωσης στις μεσογειακές κοινωνίες της Αρχαιότητας και του Μεσαίωνα (σε συνεργασία με το Istituto per i beni archeοlogici et monumentali/Consiglio Nazionale delle Ricerche, Basilicata, Italia, στο πλαίσιο του προγράμματος MenSALE), Αθήνα, ΕΙΕ, 1-3 Οκτωβρίου.
• 2016: People, Pottery & Food in the Medieval Eastern Mediterranean, οργάνωση του Διεθνούς Συμποσίου σε συνεργασία με τους εταίρους του προγράμματος POMEDORFinalConference: MultidisciplinaryApproachestoFoodandFoodwaysintheMedievalEasternMediterranean, Lyon, Paul Bocuse Institute, Ecully, 19-21 Μαΐου.

Τα πρακτικά των Συμποσίων εκδόθηκαν με την επιστημονική επιμέλεια των αντίστοιχων υπευθύνων του Προγράμματος.

Ημερίδες, Σεμινάρια, Συναντήσεις εργασίας

• 2013: «Πριν την οικολογία: Η διαχείριση του περιβάλλοντος στις προβιομηχανικές κοινωνίες». Τα Σεμινάρια της Ερμούπολης 2013, Ερμούπολη (Σύρος), 5-14 Ιουλίου.
• 2014: «Κοινωνικά προφίλ» και «κοινωνικές» ομάδες: Αντιλήψεις περί κοινωνικής θέσης στο Βυζάντιο», Συνάντηση Εργασίας, ΕΙΕ, 19 Δεκεμβρίου.
• 2015: «Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες. Σκαρφαλώνοντας σε τραίνο εν κινήσει;» (συνδιοργάνωση με το Πρόγραμμα «Βυζάντιο και Δύση»). Συνάντηση εργασίας στο πλαίσιο των Σεμιναρίων της Ερμούπολης 2015, ΕΙΕ, 23-24 Σεπτεμβρίου.
• 2016: 2η Διημερίδα Ιστορίας του Περιβάλλοντος: «Ιστορικό και πολιτιστικό τοπίο: Παρεμβάσεις και διαχείριση, πρόσληψη και μετασχηματισμοί», Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ, 3-4 Νοεμβρίου.
• 2017: 3η Διημερίδα Ιστορίας του Περιβάλλοντος: «Φυσικοί και ενεργειακοί πόροι», Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ, 2-3 Νοεμβρίου.
• 2018: 4η Διημερίδα Ιστορίας του Περιβάλλοντος: «Περιβάλλον και Διατροφή», Συνεδριακό Αμφιθέατρο Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, 10-11 Δεκεμβρίου.
• 2019: 5η Διημερίδα Ιστορίας Περιβάλλοντος: «Άλλοτε η θάλασσα»: Θαλάσσια οικοτοπία στις ελληνικές περιοχές», Ιστορικό Αρχείο ΠΙΟΠ, 7-8 Νοεμβρίου.

Σειρές διαλέξεων

• 2006: Οίνος: Πολιτισμός και κοινωνία. Το χθες και το σήμερα, Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Μάιος.
• 2010: Άνθρωπος και Περιβάλλον στο Βυζάντιο, Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Μάρτιος.
• 2013: Παλιά και νέα φτώχεια και η εξουσία του χρήματος, Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Ιανουάριος-Φεβρουάριος.
• 2017: Η διατροφή στη Μεσόγειο: Ιστορικές πτυχές και βιοχημικές προσεγγίσεις (συνδιοργάνωση με το Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών ΕΙΕ), Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Μάρτιος.
• 2018: Νεότητα, αντιγήρανση και μακροζωία: Σύγχρονες προσεγγίσεις της βιολογικής ηλικίας μέσω των Ιστορικών και Βιολογικών Επιστημών (συνδιοργάνωση με το Ινστιτούτο Βιολογικών Ερευνών του ΕΙΕ), Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Μάρτιος.
• 2018: Συνάντηση Ιστορίας και Λογοτεχνίας στη σύγχρονη έρευνα [συνδιοργάνωση με το Πρόγραμμα «Νεοελληνική Γραμματολογία και Ιστορία των Ιδεών (18ος-20ός αι.)», Μορφωτικές Εκδηλώσεις ΕΙΕ «Επιστήμης Κοινωνία», ΕΙΕ, Φεβρουάριος.
• 2019: Athens Science Festival 2019: Εξημερώνοντας» το δάσος, Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων, 7 Απριλίου.

Συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς στην Ελλάδα

• Ιστορικό Αρχείο του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς
• Τμήμα Ιστορίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
• Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού – Μνήμων
• Επιστημονικό και Μορφωτικό Ίδρυμα Κυκλάδων
• Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών

Διεθνείς Επιστημονικές Συνεργασίες

Το Πρόγραμμα έχει αναπτύξει συνεργασίες με επιστημονικούς φορείς διοργανώνοντας συναντήσεις και διεθνή συνέδρια:

• 2010: L’équipe Mondes Anciens du CeRMAHVA et l’Institut Européen d’Histoire et des Cultures de l’Alimentation (IEHCA). Διοργάνωση συνεδρίου 12-13 novembre 2010, à l’Université François-Rabelais de Tours με θέμα La viticulture grecque de l’époque hellénistique à l’époque byzantine: une approche interdisciplinaire des techniques viticoles grecques.
• 2011: Koç University. Research Center for Anatolian Civilizations [RCAC]. Διοργάνωση συνεδρίου Istanbul, 3-4 December 2011, Of Vines and Wines. The Production and Consumption of Wine in Anatolian Civilizations through the Ages.
• 2012-2014: Εταίρος στο Πρόγραμμα Storie e rappresentazioni della cultura dell’alimentazione regionale – MenSALe (Mense Storiche ed Artistiche Lucane), σε συνεργασία με το Istituto per i beni archeologici et monumentali del Consiglio Nazionale delle Ricerche, Basilicata, Italia.
• 2013-2016: Εταίρος στο Πρόγραμμα The POMEDOR Project: People, Pottery and Food in the Medieval Eastern Mediterranean, σε συνεργασία με το Laboratoire de Céramologie, CNRS, UMR “Archéométrie et Archéologie”, Lyon, France, 2013-2016
  (http://www.pomedor.mom.fr/pomedor–project, επίσης https://www.pomedor.mom.fr/fields-and-labs/historical-sources).
  Συνδιοργάνωση Διεθνούς Συμποσίου με τους εταίρους του προγράμματος POMEDOR, Lyon, 19–21 Μαΐου 2016.
• 2017: Συμμετοχή στο διεθνές ντοκιμαντέρ «Το Ταξίδι της Τροφής» της Anemon Productions με τον Ηλία  Αναγνωστάκη (Ειδικός σύμβουλος για το βυζαντινό μέρος) και τη Μαρία Λεοντσίνη (http://www.latsis-foundation.org/eng/electronic-library/videos/2017/the-journey-of-food-documentary-series-episode-3-melting-pot).

• A. Kazhdan, in collaboration with L. F. Sherry – Chr. Angelidi, A History of Byzantine Literature (650–850), IBR/NHRF - Research Series 2, Athens 1999.
• Χρ. Αγγελίδη (επιμ.), Το Βυζάντιο ώριμο για αλλαγές. Επιλογές, ευαισθησίες και τρόποι έκφρασης από τον ενδέκατο στον δέκατο πέμπτο αιώνα, ΙΒΕ/ΕΙΕ - Διεθνή Συμπόσια 13, Αθήνα 2004.
• Κ. Νικολάου, Η γυναίκα στη μέση βυζαντινή εποχή. Κοινωνικά πρότυπα και καθημερινός βίος στα αγιολογικά κείμενα, ΙΒΕ/ΕΙΕ - Μονογραφίες 6,  Αθήνα 2005.
• A. Kazhdan, A History of Byzantine Literature (850–1000), ed. Chr. Angelidi, IBR/NHRF - Research Series 4, Athens 2006.
• Μ. Λεοντσίνη, Κωνσταντίνος Δ΄ (668–685). O τελευταίος πρωτοβυζαντινός αυτοκράτορας, ΙΒΕ/EIE - Μονογραφίες 7, Αθήνα 2006.
• Συλλογικό, Οίνος: Πολιτισμός και κοινωνία, Το χθες και το σήμερα, ΕΙΕ - Επιστήμης Κοινωνία,  Αθήνα 2006.
• Η. Αναγνωστάκης, Βυζαντινός οινικός πολιτισμός. Το παράδειγμα της Βιθυνίας, ΙΒΕ/ΕΙΕ - Το Βυζάντιο Σήμερα 6, Αθήνα 2008.
• H. Αναγνωστάκης (επιμ.), Μονεμβάσιος οίνος – Μονοβασ(ι)ά – Malvasia, Οίνον Ιστορώ V = ΙΒΕ/ΕΙΕ - Διεθνή Συμπόσια 17, Αθήνα 2008.
• Γ. Μέριανος, Οικονομικές ιδέες στο Βυζάντιο τον 12ο αιώνα. Οι περί οικονομίας απόψεις του Ευσταθίου Θεσσαλονίκης, ΙΒΕ/EIE - Μονογραφίες 13, Αθήνα 2008.
• Η. Αναγνωστάκης – Τ. Κόλιας – Ε. Παπαδοπούλου (επιμ.), Ζώα και Περιβάλλον στο Βυζάντιο (7ος–12ος αι.), ΙΒΕ/ΕΙΕ - Διεθνή Συμπόσια 21, Αθήνα 2011.
• Ειρ. Μεργούπη–Σαβαΐδου – Γ. Μέριανος – Φ. Παπανελοπούλου – Χ. Χριστοπούλου (εκδ.), Επιστήμη και Τεχνολογία. Ιστορικές και ιστοριογραφικές μελέτες, Εταιρεία Μελέτης και Διάδοσης της Ιστορίας των Επιστημών και της Τεχνολογίας 1, Αθήνα 2013.
• I. Anagnostakis (ed.), Flavours and Delights. Tastes and Pleasures of Ancient and Byzantine Cuisine, Athens 2013.
• Chr. Angelidi – G. Calofonos (eds.), Dreaming in Byzantium and Beyond, Farnham – Burlington, VT 2014.
• I. Anagnostakis – A. Pellettieri (eds.) Latte e Latticini. Aspetti della produzione e del consumo nelle società mediterranee dell’Antichità e del Medioevo, Atti del Convegno Internazionale di Studiopromosso dall’IBAM – CNR e dall’IRS – FNER nell’ambito del Progetto MenSALe, Atene, 2–3 ottobre 2015, Lagonegro 2016.
• Σ. Γερμανίδου, Βυζαντινός μελίρρυτος πολιτισμός, ΙΙΕ/ΕΙΕ - Το Βυζάντιο Σήμερα 7, Αθήνα 2016.
• G. Merianos – G. Gotsis, Managing Financial Resources in Late Antiquity: Greek Fathers’ Views on Hoarding and Saving, New Approaches to Byzantine History and Culture, London 2017.
• Η. Αναγνωστάκης – Ε. Μπαλτά (Επιστημονική επιμ. – Εισαγωγή), Ελιά και λάδι στην Ανατολική Μεσόγειο από την Αρχαιότητα στην Προβιομηχανική Εποχή, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών - Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, Αθήνα 2020.

Οι ερευνητές του προγράμματος συμμετέχουν ενεργά σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες, όπως διδασκαλία σε προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα ΑΕΙ, επίβλεψη διατριβών, πρακτική άσκηση φοιτητών, μαθήματα, διαλέξεις, σεμινάρια.